میدان ساعت تبریز ؛ مقصد ثابت گردشگری

شهر تبریز یکی از پنج شهر مدرن ایران و از قطب‌ های اقتصادی، صنعتی، گردشگری و تجاری کشور است. در کنار مناطق بی نظیر تفریحی‌اش مانند سورتمه تبریز، شهربازی باغلارباغی، قلعه شادی، گیم‌لند بوم کلاب پارک ولیعصر، لونا پارک ائل گلی، پیست اسکی سهند، تله کابین کوه عینالی و… مقاصد پر رفت و آمد گردشگری بی شماری هم دارد مانند میدان ساعت تبریز که بی برو برگرد عکس برج ساعت این میدان را در آلبوم توریست های خارجی و گردشگران داخلی دیده اید.

صفحه گردشگری‌ مان امروز به شهر تبریز سفر کرده و به قلب آن رفته است. در دل بافت تاریخی اش. آنجا که تیک تاک ساعتی را می‌شنوید که فقط در یک نقطه دیگر دنیا نواخته می‌شود. آن هم در برج ساعت انگلیس است.

میدان ساعت تبریز

شاید باورتان نشود نیمی از گردشگران خارجی که به تبریز سفر می‌کنند دوربین به دست در میدان ساعت تبریز ایستاده اند و از این برج و ساعت زیبایش فلش زنان عکس می‌گیرند. یکی از سمبل های شهر تبریز است و قدمت میدان مشهور آن به دوره پهلوی اول باز می‌گردد.

میدان ساعت تبریز در دهه ۱۹۳۰ میلادی توسط آلمانی ها و به سبک معماری آنان ساخته شده و جایگاه مهمی در شهرسازی و تاریخ تبریز دارد. از سویی به دلیل نزدیکی به مراکز خرید معروف شهر و جاذبه های دیدنی تبریز در سایت ها و نشریات گردشگری به عنوان قلب توریستی تبریز هم خوانده می‌شود.

هر چند، بارِ تمام جذابیت این میدان را برج ساعت و ساعت منحصر به فردش به دوش نمی‌کشند بلکه وجود نور پردازی های زیبای شبانه و برگزاری جشن ها و مراسم مختلف در این میدان، آن را به گزینه ای محبوب در میان مسافران و بازدید کنندگان برای گشت و گذار تبدیل کرده است.

ساعت میدان ساعت تبریز

برج ساعت در عمارت شهرداری این شهر واقع شده است. فقط یک مشابه خارجی در کل جهان دارد و کار آن منحصر به فرد است. جالب است به شما بگویم ساعت‌ های شهر های بزرگ آنقدر مشهور هستند که می‌توانند به عنوان جاذبه توریستی جهانی در نظر گرفته شوند. برج ساعت تبریز هم از این دست است. مشابه دیگر این ساعت، در برجی در انگلیس جا سازی شده است؛ یک جفت دو قلو. یکی برج مشهور لندن و دیگری برج ساختمان شهرداری تبریز. یعنی تنها ۲ ساعت در کل جهان! موتور ساعت تبریز هر ۲۴ ساعت یکبار کوک می‌شود دقیقا مثل مشابه خود در لندن که هردو از یک نوع موتور بهره می‌برند.

تاریخچه ای مختصر

در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی برج ساعت شهرداری تبریز به دستور “حاج ارفع الملک” با نظارت مهندسان آلمانی در میدان شهرداری (ساعت) بنا شد. هر ساعت به تعداد همان ساعت و هر یک ربع هم سه بار زنگ می زند. تا سال ۱۳۲۴ این میدان چهار راه بود. اما در زمان حکومت سید جعفر پیشه وری میدان آن ساخته شد و تندیس نیم تنه باقرخان را در آن نصب کردند و پس از سقوط پیشه وری مجسمهٔ محمد رضا شاه را در این میدان اصلی شهر تبریز قرار دارند.

عمارت شهرداری تبریز هم از آن بناهای فوق‌ العاده زیبا، دیدنی و مستحکم تبریز است که به دستور رضاشاه پهلوی از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ شمسی

و باز هم در زمانی که حاج ارفع‌ الملک جلیلی شهردار تبریز بود ساخته شده است.

قبلاً گورستان متروکه و ویران شده ای بود به نام کوی نوبر که مهندسان آلمانی آن را ساخته و قد و قامتی برایش علم کردند. در سال ۱۳۷۷ نیز به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

بازدید از برج ساعت تبریز

گذشته از آنکه برای لذت از آب‌ و هوای خنک و تمیز تبریز می‌توانید ساعت ها در این شهر پیاده گردی کنید. نشستن در گوشه ای از میدان و شنیدن نواختن های ساعت و طنین آن در میدان خالی از لطف نیست. تبریز در هر فصلی زیبا است. بازدید از برج ساعت تبریز هم زمان خاصی نمی‌شناسد و برای تمامی گردشگران مقدور و آسان خواهد بود. در مرکز شهر واقع است و دسترسی آسانی هم دارد.

معماری عمارت شهرداری تبریز بی‌ نظیر است. به مناسبت بزرگداشت صدمین سال تأسیس اولین بلدیه و انجمن شهری ایران در تبریز، عنوان “نخستین موزه شهر و شهرداری‌ های کشور” را از آن خود کرده است.

این عمارت هم مانند دیگر بناهای تاریخی روح وَ حس و حال ایام قدیم را در خود حفظ کرده است. مساحت آن حدود ۹۶۰۰ متر مربع است. برج ساعت تبریز هم چهار صفحه‌ای و ارتفاع آن ۳۰.۵ متر است. نمای بیرونی عمارت از سنگ تراشیده شده است و نقشه ساختمان از بالا به طرح عقاب در حال پرواز شباهت دارد که با نمونه عمارت‌ های کشور آلمان، قبل از جنگ جهانی دوم منطبق است.

موزه شهرداری تبریز

در طبقه زیرزمین ساختمان شهرداری میدان ساعت تبریز، تنها موزه تاریخ شهرداری‌ های کشور و از اولین موزه‌ های شهرداری در جهان، قرار گرفته است. در محوطه بزرگی، گل‌ کاری و درخت کاری‌ های زیبایی انجام شده و آنجا می‌توانید اولین تاکسی و اولین ماشین آتش نشانی تبریز را هم ببینید.
آثار به‌ جامانده از بلدیه (شهرداری) تبریز را در چندین تالار نگه می‌دارد. یک تالار به دوربین‌ های قدیمی شامل ۱۵۰ دستگاه دوربین اختصاص دارد که توسط محمد علی جدید السلام عکاس پرتره و مجموعه دار اهل تبریز به این موزه اهدا شده است.

در تالار فرش، قالی‌ های ناب و اصیل بیش از صد ساله را خواهید دید. بزرگترین فرش ایران که در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی بافته شده در آنجا قرار دارد. اسناد مکتوب ازجمله کتاب‌‌ ها و نسخ خطی و… در تالار اسناد قرار داده شده اند. از بخش‌ های جالب این موزه، تالار صداست که سازهای ملی و بومی و کلاسیک از تار و سه‌ تار ایرانی، تار آذربایجانی، بالابان، ساز عاشقی (گوپوز)، نی‌ انبان، دوتار جنوب خراسان تا انواع زنگوله و کوبه دَر، سازهای آیینی، مذهبی، رادیوها و تلفن‌ های قدیمی و همه وسایل مربوط به صدا را در خود نگهداری می‌کند.

تالار دفاع مقدس (تالار شهدا) عکس و اسنادی از مقاومت و پایداری ایرانیان در جنگ تحمیلی را به نمایش گذاشته است و تالارهای دیگر شامل تالار هنرهای معاصر، تالار خط و خوشنویسی، تالار حکمت، تالار چاپ و نشر و غیره است.

هدایای مقامات خارجی به شهرداران، جام‌ های قهرمانی باشگاه شهرداری تبریز، چینی آلات، اسلحه قاسم خان والی (اولین شهردار تبریز)، اولین پمپ آتش خاموش کن، عکس از بناهای تاریخی تبریز و سرداران مشروطه، اولین مکاتبات شهرداران را هم می‌توانید دیدن کنید.

حرف آخر

دیدن آثار تاریخی کشورمان و یا جهان همیشه شگفت انگیز خواهد بود. مخصوصاً آن هایی که هنوز زنده و سر پا هستند، رفت و آمد در آن ها صورت می‌گیرد و به نوعی قلب تاریخ در آنها می‌تپد؛ مانند میدان ساعت تبریز. می‌توانیم آنچه از گذشتگان‌مان باقی مانده را بگردیم تا ببینیم فرهنگ زندگی آن ها چه طور با تمدن تغییر کرده است. تجربیاتتان را با مجله دلتا به اشتراک بگذارید.